به نظر مي‏رسد ما اول بايد از اينجا شروع كنيم كه يك مطلب از نظر قرآن‏  قطعي و مسلم است و قرآن روي آن خيلي اصرار دارد و آن اين است كه يك‏  قيامت كبرايي در آينده مجهولي هست و قرآن اصرار دارد كه آينده قيامت‏  را جز خدا كسي نمي‏داند : " « علمها عند ربي »"   در يك آينده‏  مجهولي كه به هيچ نحو نمي‏شود آن را توقيت كرد و وقت برايش معين كرد .  در آن قيامت كبري مسأله تنها اين نيست كه اوضاع دنيا و زمين و آسمان به‏  شكلي كه امروز هست باشد ولي فقط مرده‏ها يكدفعه از قبرها بيرون بيايند  براي حساب و كتاب . اين حشر قبوري كه قرآن بيان كرده است ( كه واقعا  تعبير قرآن اين است كه مرده‏ها زنده مي‏شوند ) مقرون است با يك تغيير
كلي و اساسي در تمام عالم ، از خورشيد و ستارگان و زمين و هر چه در زمين‏  هست و آن موجودهاي خيلي عظيم و وسيع زمين كه چشم انسان را پر مي‏كند و  آدم باور نمي‏كند ا ينها ديگر طوري بشوند مثل درياها و كوهها ، همه اينها  را قرآن مثال ذكر مي‏كند : آن يكي مثل پشم زده شده باشد ، آن يكي مثل غبار  پراكنده باشد ، نور از خورشيد گرفته شود ، ستارگان منكدر شوند ، خلاصه يك‏  تغيير كلي در تمام عالمي كه ما آن را عالم طبيعت مي‏شناسيم [ و در آسمان‏  صورت مي‏گيرد ] . عالمي كه ما عالم طبيعت مي‏شناسيم همين زمين است و  آنچه كه ما آسمان مي‏ناميم مجموع خورشيد و ستارگان است . ديگر چيزي‏  نمانده است كه قرآن روي آن دست نگذاشته باشد كه در آن قيامت كبري آن‏  هم تغيير مي‏كند : " « يوم تبدل الارض غير الارض و السموات » «و السموات مطويات بيمينه »" . از اين جور تعبيرات خيلي زياد است . منكرين زمان پيغمبر هم نسبت به‏  قصه حشر انسان از قبرها بوده كه اعتراض مي‏كردند ، يعني اين را يك امر  ناشدني و به قول كسروي " نيارستني " تلقي مي‏كردند . قرآن هم با تكيه به‏  قدرت خدا يا با تكيه به نظام موجود ( كه نظام موت و حيات است و  مرده‏ها دائما بر روي اين زمين زنده مي‏شوند ) يا با تكيه به خلقت اولي (  كه برگرداندن بعدي از ايجاد ابتدايي مهمتر نيست ) و يا با اين نوع‏  استدلال كه ما كه آفريديم مگر عبث آفريديم ؟ به آنها جواب مي‏دهد . پس‏  يك مسأله كه ما داريم مسأله قيامت كبري است .