معرفی وبلاگ
بسم الله الرحمن الرحیم سلام یک سری اطلاعات که مضمر ثمر برای تمامی افراد میباشد تقدیم میکنیم.
دسته
دوستان
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 134902
تعداد نوشته ها : 280
تعداد نظرات : 12
 ابزارهای زیبا سازی برای سایت و وبلاگ
Rss
طراح قالب

عقل بايد غربال كننده باشد .

روايت بسيار معروفي داريم كه در " كتاب العقل و الجهل " كافي ،
بحار و تحف العقول آمده است   و روايتي است كه " هشام‏بن الحكم "
 متكلم معروف نقل كرده است از حضرت موسي بن جعفر عليه‏السلام خطاب‏
به خود هشام كه روايت بسيار مفصلي است و من قسمتهايي از آن را سالها
پيش يادداشت كردم و اكنون همان قسمتها را براي شما مي‏خوانم . در آنجا
حضرت استناد مي‏فرمايند به يك آيه در قرآن كه در سوره " زمر " است و
مي‏فرمايد :
«
فبشر عباد الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه اولئك الذين هديهم‏
الله الله و اولئك هم اولوا الالباب » .
آيه عجيبي است : بشارت بده بندگان مرا ، آنان كه سخن را استماع‏
مي‏كنند   . بعد چكار مي‏كنند ؟ آيا هر چه را شنيدند همان را باور مي‏كنند و همان را به كار مي‏بندند ، يا همه را يكجا رد مي‏كنند ؟

²فيتبعون احسنه »، نقادي مي‏كنند ، سبك سنگين مي‏كنند ، ارزيابي مي‏كنند ،

آن را كه بهتر است انتخاب مي‏كنند و آن بهتر انتخاب شده را پيروي‏

مي‏نمايند . آنوقت مي‏فرمايد : چنين كساني هستند كه خدا آنها را هدايت‏

كرده ( يعني هدايت الهي يعني اين ، استفاده از نيروي عقل يعني اين )

« و اولئك هم اولوا الالباب »ا ينها به راستي صاحبان عقل هستند . اين ،

دعوت عجيبي است .

حضرت خطاب به هشام اينطور مي‏فرمايد : « يا هشام ان الله تبارك و

تعالي بشر اهل العقل و الفهم في كتابه فقال » خدا اهل عقل و فهم را

بشارت داده و فرموده : « فبشر عباد الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه .

. . »

از اين آيه و حديث كاملا پيداست كه يكي از بارزترين صفات عقل براي‏

انسان همين تمييز و جدا كردن است ، جدا كردن سخن راست از سخن دروغ ،

سخن ضعيف از سخن قوي ، سخن منطقي از سخن غير منطقي ، و خلاصه غربال كردن‏

. عقل آنوقت براي انسان عقل است كه به شكل غربال دربيايد ، يعني هر چه‏

را كه وارد مي‏شود سبك سنگين كند ، غربال كند ، آنهايي را كه به درد

نمي‏خورد دور بريزد و به درد خورها را نگاه دارد .

حديثي هست كه ظاهرا از پيغمبر اكرم ، و ناظر به همين مطلب است ، و

از اين احاديث زياد است . مي‏فرمايد : « كفي بالمرء » « جهلا ان يحدث بكل ماسمع »   . براي جهالت انسان همين بس كه هر چه‏

مي‏شنود نقل كند ( خوش باوري ) . بعضي‏ها خاصيت ضبط صوت و گرامافون را

دارند . كأنه هر چه ديگران مي‏گويند پر مي‏شوند و بعد هم در جاي ديگر تحويل‏

مي‏دهند بدون آنكه تشخيص بدهند . كه آنچه مي‏شنوند [ صحيح است يا غلط ] .

خيلي چيزها انسان مي‏شنود ، كمي از آن را بايد قابل قبول و قابل نقل بداند

. قبلا هم عرض كرديم بعضي از عالمها هستند - عالمهاي خيلي عالم - كه كمتر

از آنچه كه عالمند عاقلند . ( عقلي كه در اينجا مي‏گوئيم ، معيارش يكي‏

همين است ) . عالمند به معناي اينكه اطلاعات بسيار وسيعي دارند . كمتر

عاقلند براي اينكه هر چه را از هر جا ديدند جمع مي‏كنند و برايشان فرق‏

نمي‏كند ، همه را هم پس مي‏دهند بدون اينكه فكر بكنند كه اين [ با واقع ]

جور درمي‏آيد يا جور درنمي‏آيد . و عجيب اينست كه با اينكه ما در روايات‏

خودمان داريم كه راوي بايد نقاد باشد و هر چه را كه مي‏شنود روايت نكند ،

معذلك مي‏بينيم كه در ميان همين راويان و محدثان يا مورخان خودمان فراوان‏

ديده مي‏شوند [ افرادي كه اين اصل را رعايت نمي‏كنند ] .


دسته ها : اخلاقي
X